Ի՞նչ հարցեր են տվել թուրք լրագրողները` Նիկոլ Փաշինյանին և ինչպե՞ս է նա պատասխանել
***
Թուրք լրագրողը վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին հարց ուղղեց. «Հայաստանի և Թուրքիայի միջև Ցեղասպանության հարցը ինչպիսի՞ ազդեցություն ունի հիմա: Ըստ ձեզ, դա արդեն նախկի՞ն հարց է: Հայաստանը նախկինում քաղաքականություն էր վարում, որ Ցեղասպանությունը տարբեր երկրների խորհրդարաների կողմից ընդունվի: Կարո՞ղ ենք ասել, որ այս քաղաքականությունն արդեն չի կիրառվում: Նույնկերպ ձեր Սահմանադրության ներածական մասում տեղ են գտել «Արևմտյան Հայաստան» և «Ցեղասպանություն» եզրույթները: Եթե Սահմանադրությունը փոխվի, դրանք տեղ չե՞ն գտնելու նոր Սահմանադրության մեջ»: Փաշինյանը պատասխանեց. «Մեր պաշտոնական դիրքորոշումն այն է, որ Հայոց Ցեղասպանության միջազգային ճանաչումը մեր արտաքին քաղաքականության առաջնահերթությունների մեջ չի մտնում այսօր: Բայց այս համատեքստում կան հարցեր, որոնց պարզաբանումը շատ էական է և կարևոր: Այդ հարցերի շուրջ ես հիմնականում աշխատանքային ռեժիմով անընդհատ խոսում եմ և Հայաստանում և արտերկրում մեր հայրենակիցների հետ զրույցում: Խոսք է գնում Մեծ եղեռն ուրանալու կամ մոռանալու մասին: Ես ուզում եմ շատ հստակ լինի, որ Հայաստանում և հայության շրջանում դա անառարկելի ճշմարտություն է: Այսինքն, ուղղակի մեր իրականության մեջ հնարավոր չէ դա ժխտել կամ ուրանալ: Դա բոլորիս համար անուրանալի ճշմարտություն է»: Նա նաև կարծիք հայտնեց, որ հեռավոր երկրների կողմից Ցեղասպանության ընդունումը իրականում լարումներ է ստեղծում մեր տարածաշրջանում, որոնք հարց է` ինչքանով են մեզ ձեռնտու: |
***
Թուրք լրագրողի հարցին` հայ-թուրքական հարաբերությունների մասին, վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը պատասխանեց. «Խոսակցությունը, որ սկսվել է Հայաստանի ու Թուրքիայի միջև, շատ կարևոր է: Կցանկանամ, որ Հայաստանի ու Թուրքիայի միջև հաստատվեն դիվանագիտական հարաբերություններ: ...Ցամաքային սահմանը կբացվի երրորդ երկրների քաղաքացիների և դիվանագիտական անձնագիր ունեցողների հյամար: Մենք սպասում ենք այդ պայմանավորվածության իրագործմանը: Քանի որ այս պայմանավորվածությունն իրագործված չէ, կարծիք է ստեղծվում, թե Հայաստանի ու Թուրքիայի միջև չկա խոսակցություն: Այնինչ Հայաստանի ու Թուրքիայի դիվանագիտական ներկայացուցիչները մշտական ուղիղ կապի մեջ են իրար հետ: Սա շատ կարևոր է, որովհետև նախկինում մենք երրորդ երկրների միջոցով ենք իմացել, թե ինչ են մտածում Անկարան կամ Երևանը» |
***
«Անադոլու» լրատվական գործակալության լրագրողը Նիկոլ Փաշինյանին հարց ուղղեց. «Տևական ժամանակ է` պատմության ընկալման վերաբերյալ քննադատություններ ու եզրակացություններ եք անում: Ո՞րն է այս թեմային անդրադառնալու պատճառը, ինչի՞ եք փորձում հասնել դրանով»:
«Ցանկացած երկիր պետք է ինքն իր պատմության հետ առնչվի: Պատմությունից պետք է դասեր քաղել, բայց պատմության ոչ մի էջում գրված չէ, որ ասվի` ուշադրություն` հետևությունը, դասը հետևյալն է: Քաղաքական ընտրության հարց է` ինչ դաս քաղել, ինչպես օգտվել պատմությունից: Պատմությունն ամենաքաղաքական գիտություններից է, ամենաքաղաքական դիսցիպլիններից է ու դրա ընկալումը քաղաքական ընկալման հարց է: Պետք է պատմության և այսօրվա միջև սահմանազատում իրականացնել: Ապագան պետք է ոչ թե պատմության հայելային արտահայտությունը լինի, այլ հնարավորություն` ավելի լավը դարձնել այն էջերը, որոնք ուզում ենք ավելի լավը դարձնել: Սա էլ քաղաքական ընկալման հարց է»,- պատասխանեց Փաշինյանը:
***
«Մեզ համար անընդունելի է «Զանգեզուրի միջանցք» եզրույթը: Բայց մենք միշտ կողմ ենք տարածաշրջանում բոլոր կոմունիկացիաների բացմանը: Նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության 9-րդ կետում միջանցք արտահայտություն ընդհանրապես չկա: Համաձայնագրում էլ կա միայն Լաչինի միջանցք արտահայտություն` գրված, ստորագրված է: Ավելին, շատ է խոսվում, որ կա դրույթ, որ ՀՀ տարածքով ուղևորների և բեռների տեղափոխման անվտանգությունը պետք է ապահովեն 3-րդ երկրների ներկայացուցիչներ և ուժեր: Նման բան ընդհանրապես չկա: Ավելին, գրված է, որ ՀՀ-ն երաշխավորում է բեռների, տրանսպորտային միջոցների, ուղևորների անվտանգ երթևեկությունը: Ինչպես կարող է ՀՀ-ն երաշխավորել, եթե ինքը չի վերահսկելու: |
***
«Հենց այսօր ավտոտրասպորտային հաղորդակցություն հնարավոր է ապահովել Թուրքիայի հետ` Մարգարայով մինչև Տեղ, որից հետո Ադրբեջանի սահմանը հատելով կարելի է շարունակել մինչև Ադրբեջանի խորք: Այս ընկալումների համախումբն ենք անվանել «Խաղաղության խաչմերուկ»: Հատուկ ենք ընտրել «Խաղաղության խաչմերուկ» անունը, որ մեր հարևան ոչ մի երկրում ալերգիա չառաջացնի»,- թուրք լրագրողների հետ զրույցում ասաց վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը: *** |
«Ադրբեջանը մեր երկրի 60-70%-ը համարում է «Արևմտյան Ադրբեջան» և մեզ հրավիրում է դա քննարկելու: Այդ հարցը մեզ համար ընդհանրապես ընդունելի ու քննարկելի չէ: Ադրբեջանը հաճախ հակասում է ինքն իրեն: «Զանգեզուրի միջանցք» ասվածն էլ անընդունելի է, որովհետև դա նույնպես տարածքային սպառնալիք է: Ադրբեջանից ամեն օր հնչում են ուժի կիրառման սպառնալիք, ամեն օր` Հայաստանի պետականության գոյության սպառնալիք, ամեն օր ագրեսիվ հռետորաբանություն, «Արևմտյան Ադրբեջանի» խոսույթ, և զուգահեռ` հրավիրում է քննարկելու, կներեք, սա առնվազն տարօրինակ է: Հոսող տարածաշրջանում հնարավոր չէ ոչ մի բան կառուցել»,- թուրք լրագրողների հետ հարցազրույցում ասաց Նիկոլ Փաշինյանը: |