Նորին ԱմենապատւութիւնՏ. Նուրհան Արքեպս. Մանուկեան
Պատրիարք Հայ Երուսաղէմի
Ամենապատիւ Պատրիարք Հայր,
Որքա՜ն կ'ուզէի, որ Դուք նման նամակ գրած չլինէիք:
Ձեր գրած համացանցային նամակին արժանի բնութագրումներ տրուած են արդէն: Եւ մեծ հաւանականութեամբ դեռ կը տրուեն, քանզի Ձեր նամակը խախտել-անցել է ամէն սահման ու սահմանագիծ, վիրաւորել ու ցաւ պատճառել մեծ ու փոքր հոգեւորականներիս, եւ վստահ եմ` մեր եկեղեցու բիւրաւոր հաւատացեալների:
Ես ցաւով ու տառապանքով կարդացի Ձեր գրութիւնը եւ նոյն ցաւով ու տառապանքով կարդում եմ հիմա պատասխանները: Որքան էլ, որ Ձեր նամակը անտեղի էր ու աւելորդ եւ որքան էլ, որ պատասխանները տեղին են ու արժանի, այնուհանդերձ սիրտս ճմլւում է ի տես այս ցաւալի կացութեան:
Չէ՞ որ Դուք Ձեզ իրաւունք էք վերապահել անարգալից ու հայհոյախառն արտայայտութիւններ ունենալ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի նկատմամբ, հայոց հոգեւոր հօր նկատմամբ, ով չմոռանանք, աստուածահիմն Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի գահին է բարձրացել «ողորմութեամբ Աստուծոյ, շնորհօք Սուրբ Հոգւոյն եւ ընտրութեամբ ազգիս»:
Եւ չէ՞ որ Ձեզ պատասխանողները ստիպուած են հիմա ոչ հաճելի արտայայտութիւններ ունենալ տերունակոխ սուրբ վայրերի հայոց նուիրական սրբութիւնների ու հարստութիւնների պահապան Երուսաղիմայ Հայոց Պատրիարքութեան գահակալիդ նկատմամբ: Հաւատացէ՛ք, սա՛ էլ է ցաւ մեզ համար: Եւ հետեւաբար` երանի գրած չլինէիք չարաբաստիկ այդ նամակը: Պօղոս առաքեալն ասում է. «Չգիտէ՞ք, որ Աստուծոյ տաճար էք դուք, եւ Աստուծոյ Հոգին է բնակւում ձերմէջ»: (Ա Կրնթ. Գ 16)
Երանի գրած չլինէիք այդ նամակը, եւ ես, որպէս մի համեստ վարդապետ այս եկեղեցու, ով իրապէս վիրաւորուած է Ձեզանից, հիմա ստիպուած չլինէի համարձակութիւնն ունենալ ընդդիմանալու Ձեզ, չհամաձայնուելու Ձեզ հետ, հակաճառելու Նուիրապետական Աթոռի Գահակալ Պատրիարքիդ եւ ինչ-որ տեղ նաեւ «դասեր տալու»:
Ձեր գրութիւնը Դուք սկսում էք` «Վստահ եղէք, թէ այս տողերը ակամայ թուղթին կը յանձնեմ» բառերով: Ուզում եմ հաւատալ Ձեր գրածին, Պատրիարք Հայր, քանզի նախընտրելի է, որ դա այդպէս լինի: Ուզում եմ հաւատալ, որ Դուք այսօր թերեւս անդրադարձել էք Ձեր գրութեան անընդունելիութեան: Եւ եթէ անդրադարձել էք, ուրեմն գուցէ նաեւ զղջում էք, որ «ակամայ թուղթին յանձնեցիք այդ տողերը»: Բարեբախտաբար մեր եկեղեցում «անսխալականութեան ուսմունք» չունենք մենք: Չունենք նաեւ Պատրիարքի համար: Եւ հետեւաբար անգամ Պատրիարքը կարող է սխալուել,«զի չի՛ք մարդ, որ ո՛չ մեղանչէ» (Գ Թագ. Ը 46):
Միով բանիւ, Պատրիարք Հայր, «քաջութիւնն ու մեծութիւնը» ոչ թէ համացանցով նմանատիպ նամակ գրելն ու տարածելն է, այլ` սխալն ընդունելը եւ նաեւ ներողութիւն խնդրելը: Դո՛ւք, Ամենապատիւ Պատրիարք Հայր, այս պահին բարոյական, մարդկային եւ առաւել եւս քրիստոնէական պարտաւորութիւնն ունէք ներողութիւն խնդրելու Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսից, Ձեզ աղօթակից ու լծակից եպիսկոպոսներից «ակամայ թուղթին յանձնուած Ձեր տողերի» համար: Մի՛ վարանէք այդ քայլը անելուց: Դա կը բարձարցնի Ձեզ, հաւատացէ՛ք, բազում-բազում հայորդիների աչքում (բացառութիւններ միշտ լինում են, այստեղ էլ կը լինեն բացառութիւններ դժբախտաբար), իսկ Աստուծոյ աչքում` առաւել եւս:
Ներկայ այս անհամ կացութիւնը փոխելու, լարուածութիւնը թուլացնելու, հետագայ բոլոր տեսակի անհաճոյ զարգացումների առաջքն առնելու բանալին Ձեր ձեռքում է, Պատրիարք Հայր: Ի սէր Աստուծոյ եւ վասն մեր Եկեղեցու վարկի, հեղինակութեան ու միասնութեան առաջին իսկ առիթով դարձեալ այցելէ՛ք Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին, խոնարհեցէ՛ք քրիստոսակոխ Իջման Սուրբ Սեղանի առջեւ, նորոգեցէ՛ք Ձեր ուխտը եւ ապա Հայոց Կաթողիկոսի հետ քննարկեցէք Ձեզ եւ մեր եկեղեցին յուզող բոլոր հարցերը եւ Նորին Սրբութեան հետ համախորհուրդ լուծումներ փնտրեցէք մեր առջեւ կանգնած բոլոր մարտահրաւէրներին: Իսկ նման մարտահրաւէրներ մենք շատ ունենք` թէ՛ որպէս պետութիւն, թէ՛ որպէս ազգ եւ թէ՛ որպէս եկեղեցի:
«Աղաչում եմ ձեզ, եղբայրնե՛ր, մեր Տէր Յիսուս Քրիստոսի անունով, որ բոլորդ էլ նոյն խօսքը ունենաք. եւ ձեր մէջբաժանումներ չլինեն. քանզի հաստատ էիք նոյն մտքի եւ նոյն մտածման մէջ»։ (Ա Կրնթ. Ա 10):
Խոնարհաբար եւ Ձերդ Ամենապատւութեան օրհնութիւնը հայցելով`
Սերովբէ վարդապետ Իսախանեան
2 դեկտեմբեր 2014
2 դեկտեմբեր 2014
