«Հավատարիմ մնալ ինքդ քեզ ու լինել ազնիվ». ահա այս կարգախոսով թե՛ կյանքում, թե՛իր ստեղծագործական գործունեության մեջ առաջնորդվող նկարիչ Արմեն Վահրամյանի ձեռագիրը յուրօրինակ ու միաժամանակ չափազանց գրավիչ է: Նրա կտավներն աչքի են ընկնում իրենց անհատականությամբ, ինչը վկայում է այն մասին, որ նկարչին իսկապես հաջողվել է կերտել ուրույն ձեռագիր: Սեփական նկարների մասին այնքան էլ խոսել չսիրող Արմեն Վահրամյանը Asekose.am-ի հետ զրույցի ընթացքում պատմել է իր ստեղծագործական գործունեության, արվեստի մասին ունեցած իր պատկերացումների, իր նկարների հերոսների, ստեղծագործական փոքրիկ «գաղտնիքների», ցուցահանդեսների մասին և ոչ միայն:
-Ձեր նկարչության մեջ կան և՛ բնանկարներ, և՛ գեղանկարներ, և՛ գրաֆիկա: Իսկ ունե՞ք արդյոք նախընտրելի թեմա, որը Ձեր նկարչության անբաժան մասն է կազմում:
-Մարդ, կյանք, ընտանիք, սեր... Ահա իմ նկարների հիմնական թեմաները: Ես փորձում եմ ստեղծել հիմնականում այնպիսի նկարներ, որոնք դրական զգացմունքներ կառաջացնեն մարդկանց մոտ: Ստեղծում եմ ավելի երազային նկարներ, չէ՞ որ անկախ տարիքից՝ մեզանից յուրաքանչյուրն ապրում է իր երազով, ունի իր ստեղծած հեքիաթը: Ես իմ նկարներով փորձում եմ մարդկանց մեջ բարի զգացումներ սերմանել, քանի որ ասում են, որ լավ նկարը կարող է հանցագործին լավ մարդ դարձնել:
-Ձեր նկարներում հաճախ կարելի է հանդիպել թռչող կերպարների: Ի՞նչ են դրանք խորհրդանշում:
-Թռչող կերպարն ինձ համար վերելք է խորհրդանշում, մարդու հոգու վերելքը: Ի վերջո, թռիչքի շնորհիվ է մարդը կարողանում գնալ իր երազների աշխարհը, քանի որ թռիչքի ժամանակ մարդն ավելի մեծ տարածություն է կարողանում անցնել: Իսկ ես իմ նկարներում պատկերում եմ հենց այդ երազը, որին էլ մարդիկ ձգտում են:
-Լինու՞մ են դեպքեր, երբ սկսում եք նկարել, սակայն այդպես էլ ավարտին չեք հասցնում նկարը:
-Նման դեպքեր շատ են լինում: Իմ արվեստանցում կան նկարներ, որոնց կողքով անցնելիս անընդհատ նայում եմ դրանց և մտածում, թե իրականում ինչ նկարներ պետք է դրանք լինեն վերջում, ինչ տեսք պետք է ունենան վերջում: Այդ զգացումը հաճախ եմ ունենում, կարող եմ ասել՝ նույնիսկ, որ ամեն 3-րդ կամ 4-րդ նկարը ստեղծելիս: Նկարչի պրոֆեսիոնալիզմը դրսևորվում է հենց այս դեպքում, երբ նա կարողանում է հասկանալ՝ արդյո՞ք նկարն ավարտված է: Կան նկարներ, որոնց վրա աշխատում եմ նույնիսկ ամիսներ: Լինում են նաև դեպքեր, երբ նայում եմ նկարին ու մտածում եմ, որ ինչ-որ բան չի հերիքում: Սակայն ժամանակն ամեն ինչ իր տեղն է գցում, ցույց է տալիս՝ արդյո՞ք պետք է որևէ բան ավելացնել նկարին, թե ոչ:
-Ու՞մ կարելի է համարել Արմեն Վահանյանի ուսուցիչները, որոնք նրա՝ որպես նկարչի կայացման գործում մեծ դեր են խաղացել:
-Ես այն մարդկանցից եմ, ովքեր անընդհատ սովորում են ու չեն վախենում այդ մասին բարձրաձայնելուց: Բնականաբար, որպես արվեստագետ՝ ունեմ իմ սիրելի նկարիչները, սակայն վստահ կարող եմ ասել, որ շատ բան սովորել ու սովորում եմ երեխաներից: Նրանք ունեն այնպիսի անկեղծություն, որն իսկապես պակասում է մեզ՝ ավելի հասուն մարդկանց: Պետք է նշեմ նաև, որ բնությունն ամենալավ ուսուցիչն է, որից շատ բան կարող ես սովորել: Իմ նկարներում այն մեծ տեղ է զբաղեցնում, որը, թերևս, պայմանավորված է նրանով, որ ծնվել ու մեծացել եմ Լոռիում, որն ունի չքնաղ բնություն, որից մինչ օրս էլ չեմ կտրվել: Իսկ, առահասարակ, արվեստն այնպիսի տիեզերական տեղ է, որտեղ գնում ես այնքան գնալու տեղ է լինում, ուր անընդհատ կարելի է շարժվել:
-Ի՞նչ կարծիք ունեք մեր երիատասարդ նկարիչների մասին:
-Հստակ կարող եմ ասել, որ ունենք հրաշալի սերունդ: Մենք ավելի դասական նկարչության ավանդները շարունակողներն ենք, չնայած յուրաքանչյուր նկարիչ պետք է տիրապետի դրան, սակայն մեր երիտասարդները շատ ավելի հնարամիտ են, քան մեծերը, կարողանում են ստեղծել նկարներ, որոնք տեխնիկապես հագեցած են:
- Գաղտնիք չէ, որ ցանկացած նկարչի կյանքում կարևոր են ցուցահանդեսները: Ի՞նչ են դրանք տալիս Ձեզ:
-Ցուցահանդեսներ շատ եմ ունեցել տարբեր երկրներում՝ Հայաստանում, Շոտլանդիայում, ԱՄՆ-ում, Իսպանիայում, Կանադայում, Նյու Յորքում, Ֆրանսիայում: Հստակ կարող եմ նշել, որ ցուցահանդեսը մեծ դեր ունի արվեստագետի ստեղծագործական կյանքում: Այն հնարավորություն է տալիս նկարչին մի սրահում տեսնել իր տարիների աշխատանքը, հասկանալ, թե ինչ բարձունքների է հասել այդ ընթացքում, հասկանալ այն բացթողումները, որ ունեցել է: Նշեմ, որ փետրվարի 8-ին Արամի 42/1 հասցեում գտնվող «Ժան-Պոլ» էքզիստենցյալ սրճարանում տեղի է ունենալու իմ նկարների հերթական ցուցահանդեսը:
-Մեզանից յուրաքանչյուրի մոտ էլ լինում են դեպքեր, երբ հոգնում ենք մեր՝ սովորական դարձած առօրյայից, աշխատանքից և ցանկանում ենք որոշ ժամանակ դադար վերցել: Ձեր դեպքում լինու՞մ են նման դադարներ:
-Ես սկսել եմ ստեղծագործել շատ վաղ հասակից, նույնիսկ դժվարանում էլ եմ նշել կոնկրետ տարիք: Նկարչությունն ինձ համար դարձել է մի բան, առանց որի կյանքս չեմ կարողանում պատկերացնել: Եթե ինձ հնարավորություն տրվեր մի անգամ ևս այս կյանքն ապրեի, ես էլի կըտրեի նկարչի իմ կոչումը, այո: Կոչում, քանի որ նկարչությունն ինձ համար մասնագիտություն չէ: Չնայած այս ամենին՝ ես էլ սովորական մարդ եմ, ով երբեմն հանգստի կարիք է ունենում: Նույնիսկ եղել է շրջան, որ մի քանի տարի չեմ ստեղծագործել, սակայն հստակ իմացել եմ, որ դա ընդամենը պահ է: Ես նկարիչ եմ ի ծնե, դա իմ կոչումն է:
-Հայտնի է, որ լավ արվեստագետները ստեղծում են իրենց ուրույն ձեռագիրը, որով մարդիկ նրանց հեշտությամբ կարողանում են տարբերել: Ի՞նչ եք կարծում ինչո՞վ են առանձնանում Ձեր նկարները:
-Կան մարդիկ, որոնք ամբողջ կյանքում նկարում են, սակայն նրանց այդպես էլ չի հաջողվում ստեղծել իրենց ձեռագիրը: Կարող եմ հստակ ասել, որ ինձ հաջողվել է ստեղծել իմ ուրույն ձեռագիրը, քանի որ այն մարդիկ, ովքեր մի անգամ տեսել են իմ նկարները, դրանք հաստատ տարբերում են: Մի բան է, երբ դու նկարում ես քո երազը, մեկ այլ բան, երբ մարդը քո նկարի միջոցով տեսնում է իր հեքիաթը, որն ունի հոգու խորքում: Այն, որ իմ նկարները տարբերվում են իրենց ոճով, պայամանվորված է, թերևս, հենց սրանով, որ մարդիկ իրենց հեքիաթն են գտնում իմ նկարներում:
Հեղինակ՝ Լիլիթ Նավասարդյան
Լուսանկարները՝ Արմեն Վահրամյանի պաշտոնական կայքից